عنوان مقاله: تبیین ابعاد و مؤلفه‌های جنگ شناختی
نویسندگان
محمدرضا آشتیانی : دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی
حسین شکوهی: دانشیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
علی‌اصغر بیک‌بیلندی :دانشیار گروه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی دانشگاه عالی دفاع ملی
سعید امیری:دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
مهدی رحمانی: دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
فرهاد فکوری: دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
مصطفی جوادی علمی : دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
ناشر: مطالعات دفاعی استراتژیک
چکیده
در طی چند دهه گذشته نحوه و چگونگی جنگ به‌طور چشمگیری تغییر پیدا کرده است و از تهدید جنگ‌های فیزیکی و معمولی فراتر رفته است. “جنگ شناختی” که از آن به عنوان یکی از ابعاد نسل پنجم جنگ یاد می‌شود بر روی “اذهان و ادراک” انسان شکل می‌گیرد. شناسایی جنگ شناختی بر مسئولان عالی کشور به ویژه نیروهای مسلح نه تنها ضروری بلکه تکلیفی ذاتی است. لذا مسأله اصلی تحقیق مشخص‌نبودن ابعاد و مؤلفه‌های جنگ شناختی است. تحقیق از نظر روش توصیفی- تحلیلی و از نظر استدلال استقرایی و از نظر رویکرد کیفی است. بنابراین، با هدف دستیابی به ابعاد و مؤلفه‌های جنگ شناختی با مطالعه اکتشافی به اطلاعات مختلفی دست یافته و سپس مصاحبه با صاحب‌نظران حوزه تخصصی جنگ شناختی و مطالعه چند کشور منتخب پیرامون جنگ شناختی انجام و برای تجزیه‌وتحلیل از نرم‌افزار تحلیل کیفی محتوا (MaxQDA) استفاده گردید و واحدهای معنایی و گزاره‌ها و کدهای مقوله و شاخص‌ها براساس روش استقرایی استخراج گردید که در نهایت به 112 گزاره یا واحد معنایی رسیدیم و با تلفیق واحدهای معنایی و گزاره‌هایی که از اشتراک برخودار بودند به 44 کد اولیه، و از میان کدهای اولیه 20 مقوله (مؤلفه) احصاء گردید و سپس 6 کد محوری (ابعاد) شامل بعد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، ذهنی و روانی، اطلاعاتی و رسانه‌ای استخراج و سپس جهت روایی و اطمینان از صحت عمل طی دو مرحله در قالب جلسه خبرگی ارائه و تأیید لازم اخذ گردید.
کلید واژه: جنگ؛ ذهن؛ شناخت؛ فناوری اطلاعات؛ علوم شناختی؛ جنگ شناختی
