تأملی بر ریشه‌های دینی یک نبرد تاریخی؛ نگاهی به کتاب: ابعاد دینی نبرد با اسرائیل
در میانه انبوه تحلیل‌های سیاسی و امنیتی درباره بحران فلسطین، کتاب «ابعاد دینی نبرد با اسرائیل» اثر امام موسی صدر، چشم‌اندازی متفاوت و کمتر بررسی‌شده را به روی مخاطب می‌گشاید: نگاهی ژرف به لایه‌های دینی و اعتقادی منازعه‌ای که بیش از هفت دهه در مرکز تحولات خاورمیانه ایستاده است. این کتاب، شانزدهمین جلد از مجموعه «پرتوها» است که به بازنشر گزیده‌ای از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های این متفکر برجسته شیعه اختصاص دارد.
امام موسی صدر، روحانی ایرانی‌الاصل و از شخصیت‌های محوری در جنبش مقاومت لبنان، در این اثر با زبانی صریح و تبیینی، می‌کوشد نشان دهد که مسئله فلسطین صرفاً مناقشه‌ای بر سر زمین و سیاست نیست، بلکه ریشه‌هایی عمیق در تاریخ ادیان، تفسیرهای الهیاتی و هویت‌های دینی دارد. او در سه گفتار که همگی متعلق به سال ۱۹۷۰ میلادی هستند، به واکاوی ابعاد اعتقادی و معنوی نبرد با رژیم صهیونیستی می‌پردازد؛ نبردی که او آن را در امتداد رسالت تاریخی اسلام در برابر ظلم و اشغال می‌داند.
نخستین بخش کتاب، سخنرانی امام موسی صدر در تلویزیون ملی کویت است که تحت عنوان «بعد دینی مسئله فلسطین» ارائه شده و کوششی برای تبیین جایگاه سرزمین مقدس در باورهای اسلامی، و ضرورت ایستادگی در برابر اشغالگری از منظر دینی به شمار می‌رود. او با استناد به متون مقدس و سنت نبوی، بر آن است که قدس و فلسطین نه فقط مسئله‌ای سیاسی بلکه بخشی از وجدان دینی مسلمانان است.
بخش دوم کتاب که گفت‌وگویی در حاشیه پنجمین همایش مجمع البحوث الاسلامیه در مصر است و عنوان کتاب نیز از آن برگرفته شده، بر وحدت اسلامی در مواجهه با پروژه صهیونیسم تمرکز دارد. امام صدر در این مصاحبه تأکید می‌کند که تفرقه مذهبی و سیاسی، بزرگ‌ترین آفت جبهه مقاومت است و تنها در سایه اتحاد مسلمانان می‌توان در برابر اسرائیل ایستادگی مؤثر داشت.
در بخش سوم، امام موسی صدر در جمع روزنامه‌نگاران در دفتر اتحادیه عرب در بن آلمان، با نگاهی تاریخی، از روابط پنهان غرب با صهیونیسم و نقش اروپا در شکل‌گیری این بحران سخن می‌گوید. عنوان این بخش «روابط با آلمان و ریشه‌های مسئله فلسطین» است و در آن، نقش قدرت‌های استعماری در بازتولید بحران فلسطین برجسته شده است.
آنچه این کتاب را متمایز می‌سازد، تلاقی تحلیل دینی، بصیرت سیاسی و رویکرد وحدت‌گرایانه در گفتارهای امام صدر است. در زمانی که بسیاری از تحلیل‌ها صرفاً در چارچوب دیپلماتیک یا امنیتی محدود می‌مانند، امام موسی صدر مسئله فلسطین را به عرصه‌ای اخلاقی و ایمانی می‌برد و آن را از یک موضوع منطقه‌ای به دغدغه‌ای جهانی برای عدالت‌خواهان تبدیل می‌کند.
برای آنان که به دنبال فهمی عمیق‌تر از پشت‌پرده‌های نبرد فلسطین و اسرائیل هستند، «ابعاد دینی نبرد با اسرائیل» نه‌تنها یک کتاب، بلکه دعوتی به اندیشیدن دوباره درباره معنا و جایگاه مقاومت در جهان امروز است.
