«دختران آفتاب»؛ گفتوگویی صمیمی درباره زن، هویت، و معنویت
روایتی آموزشی از دغدغههای دختران ایرانی
کتاب دختران آفتاب، اثری است داستانمحور با رویکردی تحقیقی، که فراتر از یک روایت ساده، به گفتوگویی چندلایه دربارۀ زن، هویت انسانی، و جایگاه اجتماعی و دینی او میپردازد. این کتاب کوشیده است تا به زبانی نرم، اما تحلیلی و مستدل، سیمای زن را آنگونه که هست و آنگونه که باید باشد بازنمایی کند؛ تصویری مستقل، رها از نگاه ابزاری یا مردسالارانه، و در عین حال ریشهدار در باورهای دینی، فرهنگی و روانشناختی جامعه ما.
داستان کتاب روایتگر سفری جمعی از سوی چند دختر جوان با دغدغهها، افکار و پیشزمینههای مختلف است. آنها در جریان این سفر، سؤالات خود در مورد زن، نقش اجتماعی، تحصیلات، حجاب، خانواده، عشق، استقلال و معنویت را مطرح میکنند و تلاش دارند از دل گفتوگو، نه با تقابل بلکه با تعامل، پاسخهایی برای زیست فردی و اجتماعی خود بیابند. دختران آفتاب بیش از آنکه یک داستان باشد، تمرینی است برای گفتوگوی جمعی میان نسل جوان. نویسندگان اثر با بهرهگیری از سبک «مقاله-داستان»، فضایی ساختهاند که در آن آموزش، تفکر، و جستوجوی حقیقت در بستری روایی و زنده جریان دارد.
کتاب میکوشد نشان دهد که زن، در عین زن بودن، هیچ از مراتب انسانی و کمالات فکری و اخلاقی کم ندارد؛ نه وابسته و طفیلی مرد است، نه جدای از جامعه. او خود میتواند منشأ تغییر، نور، و مهر باشد؛ همچنان که در پایان، الگوی غایی زن مسلمان را در چهره حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) به تصویر میکشد.
کتاب با استقبال نسل جوان، بهویژه دختران دانشجو و فعالان فرهنگی روبهرو شده و بارها تجدید چاپ شده است. در مقدمه چاپ چهاردهم، بر این نکته تأکید شده که کتاب در پی ارائه پاسخهایی خشک یا یکسویه نیست؛ بلکه تلاش دارد در فضایی عقلانی، صمیمی و قابل لمس، پرسشها را بشنود و گفتوگو را راه بیندازد.
اهمیت این اثر وقتی دوچندان میشود که بدانیم رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز پس از مطالعه آن، در ایام شهادت حضرت زهرا (س)، تقریظی بر کتاب نوشتهاند. ایشان با تحسین کتاب، آن را «بهترین اثر داستانی ایرانی در طرح مسائل فکری» دانستهاند و از منطق قوی و درونمایههای غنی آن ستایش کردهاند. رهبری در عین تحسین، بهطور خاص از عدم بهرهبرداری از «عامل جنسی» در روایت، به عنوان نقطه قوت یاد کرده و تنها نقد مختصرشان را به ذکر مشخصات یکی از شخصیتهای داستانی در فصل پایانی معطوف ساختهاند.
در یک جمعبندی، دختران آفتاب اثری است میان رمان و رسالهای فکری؛ تلاشی برای نزدیککردن جوان امروز ایرانی به هویت زن مسلمان، بدون توسل به شعار، ترس، یا تعصب. اثری که میکوشد گفتوگوی زنانهای را در دل جامعه دینی ایران آغاز کند؛ گفتوگویی که نقطه پایان ندارد، اما بیتردید میتواند آغاز راهی روشن باشد.