نبرد تمدن و توحش: تحلیل جنگ ایران و اسرائیل از منظر تمدنی
جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل، فراتر از یک درگیری نظامی، به یک نبرد تمدنی و ایدئولوژیک تبدیل شده است. این جنگ، رویارویی میان دو نگرش به جهان است: یکی ایده تمدن، انسانیت و عقل‌گرایی که ایران نمایندگی آن را بر عهده دارد و دیگری ایده توحش، بربریت و الزام که اسرائیل آن را نمایندگی می‌کند.
تمدن ایران و غیرقابل انزوا بودن آن
در طول تاریخ، ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و میراث تمدنی، همواره در کانون تبادلات فرهنگی و انسانی قرار داشته است. از زمان هخامنشیان که اولین نقشه ارتباطات دریایی جهان را طراحی کردند تا امروز، ایران محل عبور و تردد تمدن‌ها بوده است. این موقعیت جغرافیایی، ایران را به یک چهارراه تمدنی تبدیل کرده که امکان انزوا را از آن سلب می‌کند.
علاوه بر موقعیت جغرافیایی، تمدن ایران به دلیل میراث فرهنگی، انسانی و عقل‌گرایانه‌اش، متصل به جهان است. ایران نماد یک هویت تمدنی است که منابع هویتی‌اش متکثر و عقل‌گرا است. این تمدن توانسته تنوعات زبانی، قومی و دینی را در درون خود جا دهد و به همگرایی برسد. این ویژگی، ایران را به الگوی بسیاری از ملل تبدیل کرده است.
برخلاف اسرائیل که الگوی تک‌صدایی و الزام را دنبال می‌کند، ایران الگوی کثرت‌گرایی و عقل‌گرایی را ارائه می‌دهد. این الگو، نه تنها در داخل ایران، بلکه در جهان اسلام و فراتر از آن، طرفداران بسیاری دارد.
جنگ وجودی و نهایی
جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل، یک جنگ وجودی و نهایی است. اسرائیل این جنگ را به عنوان یک جنگ سرنوشت‌ساز شروع کرده است، زیرا می‌داند که اگر نجنگد، تسلیم فرهنگی خواهد شد. این جنگ، شبیه جنگ خیبر است؛ یا ما می‌مانیم یا اسرائیل.
اسرائیل تصور می‌کرد که با یک حمله غافلگیرانه و تغییر رژیم در ایران، می‌تواند تمدن ایرانی را نابود کند. اما مردم ایران با وحدت و مقاومت خود، این نقشه را خنثی کردند. سریع‌ترین کامبک امنیتی و نظامی در مقابل آمریکا، در کمتر از ۲۴ ساعت توسط ایران رقم خورد.
نقش فرهنگ و تمدن در جنگ
جنگ اخیر، نه تنها یک نبرد نظامی، بلکه یک نبرد فرهنگی و تمدنی است. اسرائیل می‌داند که نمی‌تواند با ایران بجنگد و پیروز شود، مگر اینکه تمدن و فرهنگ ایرانی را نابود کند. برای همین، جنگ را به سمت زیرساخت‌های فرهنگی و انسانی کشاند.اما ایران با تکیه بر میراث تمدنی خود، نه تنها در برابر این حملات ایستادگی کرده، بلکه توانسته جهان را با خود همراه کند. شعار “مرگ بر اسرائیل” به زبان فارسی در خیابان‌های اروپا و آمریکا، نشان‌دهنده تأثیر فرهنگی ایران است.
جنگ اخیر، نبرد میان تمدن و توحش است. ایران در ایستگاه تمدن ایستاده است و اسرائیل در ایستگاه توحش. این جنگ، نه تنها سرنوشت خاورمیانه، بلکه سرنوشت تمدن بشری را تعیین خواهد کرد.ایران با تکیه بر ارزش‌های انسانی و اسلامی، در حال تبدیل شدن به الگوی مقاومت جهانی است. این جنگ، پایان تمدن بشری را رقم خواهد زد؛ یا تمدن ایرانی پیروز خواهد شد یا توحش اسرائیلی.
در نهایت، باید تأکید کرد که ایرانیان در هیچ منازعه تمدنی بازنده نبوده‌اند. در طول تاریخ، هرگاه به ایران حمله شده، مهاجمان نه تنها نتوانسته‌اند ایران را نابود کنند، بلکه در نهایت جذب فرهنگ، زبان و تمدن ایرانی شده‌اند. این بار نیز، ایران با تکیه بر میراث تمدنی و فرهنگی خود، پیروز این نبرد خواهد بود.
دکتر نوروزی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
