جنگ و رسانه؛ تحلیل رابطه پیچیده جنگ و رسانه در عصر اطلاعات
«جنگ و رسانه» کتابی است که توسط اندرو هاسکینز و بن اولافلین نوشته شده و توسط ملیحه مهدی‌زاده به فارسی ترجمه شده است. این اثر ارزشمند توسط نشر آرما منتشر شده و بخشی از مجموعه «رسانا» (ارتباطات، مطالعات رسانه و فضای مجازی) است. کتاب به بررسی رابطه پیچیده و چندوجهی بین جنگ و رسانه می‌پردازد و تلاش می‌کند تا چگونگی تأثیر رسانه‌ها بر شکل‌گیری، گسترش و ادراک جنگ‌های معاصر را تحلیل کند.
کتاب در ده فصل با عناوین «مقدمه»، «تصویرها»، «تأثر»، «شاهد عینی»، «نسل‌کشی»، «حافظه»، «بردارها»، «افراط‌گرایی»، «مشروعیت» و «روش‌ها» نگاشته شده است. نویسندگان در این اثر، به پدیده جنگ تکثیرشونده می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه دسترسی گسترده به رسانه‌ها و امکانات ارتباطی بی‌سابقه، مفهوم نبرد سنتی را دگرگون کرده است. در دنیای امروز، جنگ نه تنها در میدان‌های نبرد، بلکه در فضای رسانه‌ای نیز جریان دارد و رسانه‌ها به ابزاری قدرتمند برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و شکل‌دهی به روایت‌های جنگی تبدیل شده‌اند.
هاسکینز و اولافلین معتقدند که رسانه‌ها در جریان درگیری‌ها به تمام طرف‌های درگیر امکان می‌دهند تا ابزارهایی برای تسهیل جنگ در اختیار داشته باشند. این امر منجر به بروز تناقض‌های عمیقی در رابطه بین جنگ و رسانه شده است. از یک سو، رسانه‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای افشای جنایات جنگی و جلب توجه جهانی به رنج قربانیان عمل کنند، و از سوی دیگر، می‌توانند به عنوان ابزاری برای پروپاگاندا و تحریف واقعیت‌ها مورد استفاده قرار گیرند. نویسندگان تلاش می‌کنند تا مشکلات و موانع طرف‌های درگیر در نبرد را برای توجیه ادامه یا توقف درگیری‌ها در دیدگاه افکار عمومی بیان کنند.
ادبیات کتاب شامل تازه‌ترین دیدگاه‌ها و رویکردهای نوینی است که شناخت ظرفیت‌های رابطه جنگ و رسانه را به خوبی ممکن می‌سازد. نویسندگان با استفاده از مطالعات موردی و تحلیل‌های عمیق، نشان می‌دهند که چگونه رسانه‌ها می‌توانند در شکل‌دهی به روایت‌های جنگی، تأثیرگذاری بر افکار عمومی و حتی تغییر مسیر جنگ‌ها نقش ایفا کنند. به عنوان مثال، آنها به نقش رسانه‌ها در پوشش جنگ‌هایی مانند جنگ ویتنام، جنگ عراق و درگیری‌های اخیر در خاورمیانه می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه رسانه‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای مشروعیت‌بخشی یا بی‌اعتباری‌سازی جنگ‌ها عمل کنند.
یکی از نکات کلیدی کتاب، تأکید بر این است که جنگ‌های معاصر دیگر محدود به میدان‌های نبرد نیست، بلکه به فضای رسانه‌ای نیز کشیده شده‌اند. نویسندگان معتقدند که در جنگ‌های تکثیرشونده، رسانه‌ها نه تنها پوشش‌دهنده جنگ هستند، بلکه خود به بخشی از جنگ تبدیل می‌شوند. این امر باعث می‌شود که مرز بین واقعیت و پروپاگاندا، بین حقیقت و تحریف، به شدت مبهم شود.
«جنگ و رسانه» برای دوستداران حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و مطالعات رسانه‌ای، به ویژه کسانی که به مطالعه نقش رسانه در درگیری‌ها و جنگ‌های معاصر علاقه‌مند هستند، بسیار مناسب است. این کتاب نه تنها به دانشجویان و پژوهشگران، بلکه به سیاست‌گذاران و فعالان رسانه‌ای نیز کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی تأثیر رسانه‌ها بر جنگ و صلح به دست آورند.
