مدیریت استرس کودکان در شرایط بحران

مدیریت استرس کودکان در شرایط بحران

دکتر علی فتحی آشتیانی

مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج)

کودکان در برابر استرس آسیب پذیرتر هستند. به هنگام ناراحتی و استرس، واکنشهای مختلفی نشان میدهند. برخی از این واکنشها جدی هستند و نیاز به کمک دارند. از جمله به والدین میچسبند، بیقراری میکنند. بهانهگیری میکنند، از بیحوصلگی شکایت میکنند، مضطرب میشوند، گوشهگیر میشوند، آشفته، عصبانی و پرخاشگر میشوند، لجبازی و نافرمانی میکنند، دچار ناخن جویدن، انگشت مکیدن، لکنت زبان یا شب ادراری میگردند و… . در چنین شرایطی به والدین توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنند. رعایت این نکات اگر به درستی انجام شود، بسیار کمک کننده است.

·       برای کودکان وقت بگذارید و رابطه نزدیکی با آنان برقرار کنید.

·       تا میتوانید به کودکان عشق بورزید، محبت کنید، توجه کنید و به آنان احترام بگذارید.

·       در حضور کودکان، در مورد اخبار و اطالعات نگران کننده مربوط به شرایط بحرانی به ویژه تعداد حمالت، تعداد مرگ و میر، تعداد زخمیها و خطرات مربوطه صحبت نکنید. کودکان قدرت تجزیه و تحلیل اطالعات را ندارند و وحشت زده میشوند.

·       به حرفها و نگرانیهایشان گوش دهید، با مهربانی و آرامش با آنها صحبت کنید و به آنها اطمینان خاطر دهید که در کنارشان هستید.

·       اجازه دهید کودکان سوالها و نگرانیهای خود را مطرح کنند. بعد با حوصله واقعیتها را با زبان ساده و قابل درک، بدون ایجاد اضطراب، برای کودکان توضیح دهید.

·       برای کودکان توضیح دهید که چه اتفاقی افتاده و چه کارهایی باید صورت گیرد. اطالعاتی که به کودکان میدهید در مورد روشهای پیشگیری باشد.

·       اگر خودتان اضطراب دارید، سعی کنید در حضور کودکان، استرس خود را کنترل کنید. استرس شما به راحتی به کودکان منتقل میشود. کودکان از رفتار و احساسات شما، الگو برداری میکنند.

·       کودکان خیلی زود خسته و بیحوصله میشوند. لذا برای اوقات فراغت آنان در این شرایط برنامه ریزی کنید.

·       بازیها و فعالیتهای دسته جمعی، نقش بسزایی در کاهش استرس دارند. برای بازی کردن، نقاشی کردن، معلم بازی، قصه گویی و … با کودکان، برنامهریزی کنید و وقت بگذارید.

·       فعالیتهای دسته جمعی، موجب شادی و نشاط، حفظ رابطه گرم و صمیمی بین اعضای خانواده و فاصله گرفتن از موبایل و لبتاب میشود.

·       در زمانی که مشغول بازی یا تماشای فیلم هستند، از آنها چیزی نخواهید. این مساله باعث ناراحتی و عصبانیت آنها میشود و فضای خانواده را متشنج میکند.

·       با واگذاری برخی مسئولیتها در حد توان و عالقه، اجازه دهید کودکان احساس کنند نقش موثری در خانواده دارند. این کار موجب می شود تصور مثبتی از خود پیدا کنند و اعتماد به نفسشان افزایش یابد.

·       مراقب افزایش وزن کودکان بخاطر کم تحرکی باشید. برنامههای نرمشی و پرتحرک در حدی که در منزل امکانپذیر باشد، فراهم کنید.

·       مطالعه را به برنامه روزانه کودکان، اضافه کنید. مرور درسها همراه با فعالیتهای جذاب و دوست داشتنی مثل برگزاری مسابقه، را مدنظر قرار دهید.

·       اجازه دهید مطالبی که یادگرفتهاند را به شما آموزش دهند، از شما امتحان بگیرند و به شما نمره دهند.