«مسئله فلسطین»؛ بازخوانی حقوقی و سیاسی یک بحران تاریخی
کتاب «مسئله فلسطین» نوشته‌ی محمد بجاوی، حقوقدان برجسته الجزایری و قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری، از جمله آثار مهمی است که با نگاهی جامع و تحلیلی به ریشه‌ها و ابعاد پیچیده‌ی منازعه‌ی فلسطین و اسرائیل می‌پردازد. این کتاب که بر پایه‌ی گزارش کنفرانس حقوقدانان عرب در الجزایر تدوین شده، تصویری مستند از تاریخ پرتنش خاورمیانه ارائه می‌دهد و در عین حال، نگاهی انتقادی به عملکرد جامعه جهانی در قبال یکی از قدیمی‌ترین بحران‌های معاصر دارد.
در این اثر، بجاوی با دقت یک حقوقدان و دلسوزی یک ناظر منطقه‌ای، روند تاریخی مسئله فلسطین را از ابتدای قرن بیستم تا دوران معاصر دنبال می‌کند. از وعده‌ی اعلامیه بالفور و سیاست‌های استعماری بریتانیا، تا شکل‌گیری دولت اسرائیل و موج‌های پیاپی جنگ، مهاجرت، اشغال و آوارگی؛ همه با استنادات تاریخی، حقوقی و بین‌المللی در این کتاب به بحث گذاشته شده‌اند.
نویسنده، برخلاف بسیاری از آثار مشابه، تلاش نمی‌کند تنها از منظر عاطفی یا سیاسی به مسئله فلسطین بنگرد؛ بلکه با تکیه بر اصول حقوق بین‌الملل، موضوعاتی چون حق بازگشت آوارگان، مشروعیت مقاومت، اشغال سرزمین‌ها و حق تعیین سرنوشت را واکاوی می‌کند و به‌ویژه بر نقش قدرت‌های جهانی، نهادهای بین‌المللی و سیاست‌ورزی جهان عرب در شکل‌گیری و تداوم این بحران تأکید دارد.
کتاب مسئله فلسطین نه فقط برای پژوهشگران و دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، که برای هر مخاطب دغدغه‌مندی که می‌خواهد ابعاد کمتر دیده‌شده‌ی این مناقشه را درک کند، اثری راه‌گشا و خواندنی است. ترجمه‌ی اسدالله مبشری نیز با نثری روان و وفادار به متن، به انتقال مفاهیم حقوقی پیچیده کمک کرده و تجربه‌ای قابل‌اعتماد برای خواننده فارسی‌زبان فراهم آورده است.
کتابی که به‌درستی نه‌تنها یک بررسی تاریخی، بلکه سندی روشنگرانه درباره‌ی بی‌عدالتی‌ای است که هنوز پایان نیافته است.
